Warunkiem niezbędnym do opanowania sprawności czytania i pisania jest pełna sprawność analizatora:
• wzrokowego
• słuchowego
• kinestetycznego
Analizator to narząd zmysłowy, służący do odbierania bodźców zmysłowych. Zależnie od rodzajów odbieranych bodźców rozróżnia się analizatory: wzrokowy, słuchowy, kinestetyczny, smakowy, węchowy, dotykowy.
Za pośrednictwem analizatorów odbieramy w świadomości przedmioty, zjawiska i procesy. Warunkiem prawidłowego spostrzegania jest sprawny analizator wzrokowy, w skład którego wchodzą: receptor (oko), droga doprowadzająca (nerw wzrokowy) oraz korowa część analizatora (ośrodek wzrokowy). U dziecka „źle widzącego” wadę wzroku koryguje się za pomocą odpowiednich szkieł korekcyjnych. Natomiast u dzieci dyslektycznych zaburzenie korowej części analizatora wzrokowego powoduje obniżoną sprawność percepcji wzrokowej, co utrudnia opanowanie czytania i pisania. Trudności te można zmniejszyć lub zlikwidować poprzez odpowiednie ćwiczenia korekcyjno - wyrównawcze, które rodzice mogą z powodzeniem przeprowadzać również z dzieckiem w domu.
Przykłady ćwiczeń usprawniających percepcję wzrokową (analizę i syntezę wzrokową).
1. Wszelkiego rodzaju układanki, np. puzzle, kolorowe figury geometryczne, domina.
2. Wyodrębnianie różnic między obrazkami (powiedz, czym różnią się te obrazki).
3. Rysowanie konturów wg podanego wzoru – dziecko otrzymuje rysunek o słabo zaznaczonym konturze, zadaniem dziecka jest pogrubienie istniejącego konturu.
4. Układanie wzorów z figur geometrycznych. Podajemy dziecku wzór, dziecko odtwarza ten wzór.
5. Kreślenie kształtów graficznych powstałych za pomocą kreski łączącej wyznaczone uprzednio punkty.
6. Wypełnianie konturów – pokrywanie płaszczyzny farbą, kredką.
7. Uzupełnianie niekompletnych figur – dziecko otrzymuje karton z narysowanymi niekompletnymi figurami geometrycznymi, literami oraz wzór tych figur. Zadaniem dziecka jest uzupełnienie figur.
8. Wyszukiwanie takich samych liter i ich segregowanie. Dajemy dziecku duży kartonik z napisaną literą oraz kilka małych kartoników z różnymi pojedynczo wypisanymi literami. Zadaniem dziecka jest znalezienie litery przedstawionej na dużym kartoniku.
9. Wyszukiwanie liter i sylab. Dziecko w otrzymanym tekście wyszukuje poznane litery i sylaby, zamalowuje je.
10. Wyszukiwanie takich samych wyrazów i ich odpoznawanie w tekście, dziecko otrzymuje na małych kartonikach wyrazy, odszukuje je w podanym tekście (zaczynamy od wyrazów jednosylabowych, stopniowo przechodzimy do dwusylabowych).
11. Stosowanie rozsypanek wyrazowych. Dziecko otrzymuje wzór zadania i na kartonikach pojedyncze wyrazy. Zadaniem dziecka jest ułożenie zdania wg wzoru z rozsypanki.
Ćwiczenia usprawniające percepcję wzrokową dziecka znajdą Państwo w następujących publikacjach:
1. Jeszcze potrenujmy. Ćwiczenia w zakresie wzrokowo-słuchowym. B. Zakrzewska
2. Wzory i obrazki. M. Frostig, D. Horne,
3. 120 pomysłów na terapię percepcji wzrokowej. Paździo Renata,
4. Dobieramy pary wyrazów. H. Grzelachowska,
5. Ćwicz spostrzegawczość. Wydawnictwo Harmonia,
6. DOBIERANKI – Pomoc terapeutyczna do ćwiczeń percepcji wzrokowej na materiale obrazkowym, geometrycznym, literowym, sylabowym i wyrazowym. Małgorzata Podleśna.
Opracowały:
mgr Katarzyna Pawlikowska – pedagog
mgr Renata Baranowska – pedagog
58-320 Walim
Nowa Kolonia 9