Pogadajmy – rozmowa a budowanie relacji z uczniem
Dobra relacja uczeÅ„-nauczyciel to niezastÄ…piony element szkolnej codziennoÅ›ci. Sprzyja uczeniu siÄ™, ponieważ to dziÄ™ki niej w grupie obecne sÄ… życzliwość i zaufanie. Uczniowie, którzy lubiÄ… swoich nauczycieli, pracujÄ… z wiÄ™kszym zaangażowaniem i z wyższÄ… motywacjÄ…. RelacjÄ™ z dzieckiem budujÄ… spotkania, w których rozmowa bywa najistotniejszym elementem.
O czym więc warto pamiętać, rozmawiając z uczniami?
BÄ…dź otwarty na rozmowÄ™ z dzieckiem wtedy, gdy ono tego potrzebuje. W sytuacji, gdy nie możesz porozmawiać, a dziecko mówi, że jego sprawa jest ważna, skontaktuj je z innym nauczycielem – pokażesz mu, że nie lekceważysz jego kÅ‚opotu i że chcesz, aby otrzymaÅ‚o pomoc.
BÄ…dź Å›wiadomy dysproporcji znaczenia – rozmowa, która dla nauczyciela jest jednÄ… z wielu, dla ucznia może być czymÅ› bardzo znaczÄ…cym. Zadbaj o czas i miejsce, abyÅ› mógÅ‚ rozmawiać spokojnie i bez poÅ›piechu. UczeÅ„, który opowiada nauczycielowi o sprawach wyjÄ…tkowo dla siebie trudnych (strata, doÅ›wiadczenie przemocy), musi przekroczyć wÅ‚asne bariery zawstydzenia i lÄ™ku (na przykÅ‚ad: obwinia siebie za trudnÄ… sytuacjÄ™ w domu; sÄ…dzi, że koledzy wyÅ›miewajÄ… siÄ™ z niego, ponieważ na to zasÅ‚użyÅ‚). Potrzebuje czasu, aby prawdziwie opisać to, co go niepokoi.
PamiÄ™taj o zasadach komunikacji. Nawet jeżeli wydajÄ… Ci siÄ™ sztuczne, mogÄ… porzÄ…dkować sposób, w jaki rozmawiasz. Unikaj jednak sformuÅ‚owaÅ„, które sÄ… dla Ciebie nienaturalne – traktuj zasady dobrego komunikowania siÄ™ jak drogowskazy, a nie bezwzglÄ™dne zalecenia.
BÄ…dź elastyczny w reagowaniu na danÄ… sytuacjÄ™ – zachowuj siÄ™ zgodnie z jej wymaganiami, a nie – z zaÅ‚ożonym z góry bezwzglÄ™dnymi wytycznymi. Nawet wtedy, gdy sytuacja wymaga bezwzglÄ™dnego przestrzegania okreÅ›lonych procedur, Twoje sprawnoÅ›ci komunikacyjne, mediacyjne, życzliwość i empatia w stosunku do ucznia, a także rozsÄ…dny oglÄ…d sytuacji, w dalszym ciÄ…gu majÄ… duże znaczenie.
W rozmowach z dzieckiem, które doÅ›wiadczyÅ‚o sytuacji trudnych lub wrÄ™cz traumatycznych – tonuj swoje emocje. Poprzez opanowanie wzmacniasz w nim tak bardzo mu potrzebne poczucie bezpieczeÅ„stwa i przekonanie, że doroÅ›li kontrolujÄ… sytuacjÄ™.
Nie skÅ‚adaj obietnic, których nie jesteÅ› w stanie dotrzymać – na przykÅ‚ad uczniowi, który doÅ›wiadcza odrzucenia, nie możesz obiecać, że poprzez dziaÅ‚ania dyscyplinujÄ…ce innych uczniów wzmocnisz jego pozycjÄ™ w klasie. Możesz jednak zapewnić go o tym, że zrobisz to, co powinieneÅ› jako nauczyciel lub wychowawca, aby mu pomóc (powinieneÅ› zaplanować dziaÅ‚ania, które poprawiajÄ… spójność klasy, rozmawiać z konkretnymi uczniami, zaprosić do wspóÅ‚pracy specjalistów z poradni psychologiczno-pedagogicznej).
Nie obiecuj dyskrecji w sytuacji, w której zagrażaÅ‚oby to bezpieczeÅ„stwu ucznia – nie możesz na przykÅ‚ad zobowiÄ…zać siÄ™ do milczenia i powstrzymania od interwencji wtedy, gdy dziecko powiedziaÅ‚o Ci o doÅ›wiadczaniu przemocy. Odpowiedzialność oznacza poinformowanie ucznia o tym, do jakich dziaÅ‚aÅ„ jesteÅ› bezwzglÄ™dnie zobowiÄ…zany, oraz do zapewnienia mu bezpieczeÅ„stwa i wsparcia na każdym etapie rozwiÄ…zywania problemu.
Dbaj o spójność pomiÄ™dzy tym, co mówisz do ucznia, a tym co robisz. Jeżeli umówiÅ‚eÅ› siÄ™ z nim na jakieÅ› konkretne dziaÅ‚anie (na przykÅ‚ad na kolejnÄ… rozmowÄ™ lub na to, że porozmawiasz o jego sytuacji z innym nauczycielem) – postaraj siÄ™ zrobić wszystko, aby dotrzymać sÅ‚owa. SÄ… dzieci, których zaufanie do dorosÅ‚ych zostaÅ‚o wczeÅ›niej wielokrotnie nadszarpniÄ™te. Nauczyciel bywa czasami tÄ… osobÄ…, która ma szansÄ™ dać wzorzec bezpiecznego i opartego na dojrzaÅ‚ej lojalnoÅ›ci kontaktu. StaÅ‚ość jego zachowaÅ„ ma duże znaczenie.
Nie uchylaj się od podjęcia właściwych działań, nawet jeżeli jest to dla Ciebie trudne.
Zawsze, jeżeli wymaga tego sytuacja, pracuj w zespole – czasami dziecko może być zamkniÄ™te na Twoje argumenty, ale usÅ‚yszy gÅ‚os innego dorosÅ‚ego.
58-320 Walim
Nowa Kolonia 9