OPÓŹNIONY ROZWÓJ MOWY U DZIECKA

OPÓŹNIONY ROZWÓJ MOWY U DZIECKA (ORM)

Dziecko uczy się mowy poprzez naśladownictwo, a jej rozwój zależy od czynników zewnętrznych, czyli środowiskowych. Działania rodziców/opiekunów dziecka zabezpieczają prawidłowy rozwój psychiczny dziecka, w tym emocjonalny i społeczny. Stanowi to podstawę dla rozwoju procesu komunikowania się z otoczeniem. To do rodziców należy stymulowanie rozwoju mowy, zapobieganie nieprawidłowościom czy wychwycenie opóźnień i zaburzeń w jego przebiegu. Ważne jest zaspokajanie wszelkich potrzeb dziecka (zwłaszcza bezpieczeństwa, miłości i kontaktu z otoczeniem), a także reagowanie na wszystkie przedjęzykowe znaki dziecka (krzyk, płacz, głużenie), które zawsze niosą ze sobą jakąś informację. Do zadań rodziców należy utrzymanie dobrego klimatu emocjonalnego w rodzinie, w miarę możliwości ograniczenie sytuacji konfliktowych, głośnych krzyków,

Co powoduje ORM ?

Opóźniony rozwój mowy może być spowodowany między innymi przez czynniki psychospołeczne m.in.:

brak stymulacji do mówienia,
nadmiar bodźców słownych,
nieodpowiednie wzorce wymowy i postawy językowe otoczenia,
nieprawidłowe reakcje na pierwsze wypowiedzi dziecka (np. brak zainteresowania nimi, lekceważenie ich lub odwrotnie – nadmierny entuzjazm)
korzystanie przez małe dzieci z tabletów, smartfonów lub częste oglądanie telewizji

OPÓŹNIONY ROZWÓJ MOWY oznacza, że:

słuch fizyczny u dziecka jest prawidłowy,
nie występują objawy uszkodzenia ośrodkowego układu nerwowego,
zarówno słuch fonematyczny, jak i pozostałe ogniwa układu funkcjonalnego dla mowy są prawidłowe,
poza sferą mowy czynnej, rozwój psychoruchowy dziecka przebiega normatywnie,
w wywiadzie często nie stwierdza się faktów, które mogłyby wywołać zaburzenie rozwoju mowy,
gaworzenie było o czasie i przebiegało poprawnie,
rozumienie wypowiedzi słownych jest na poziomie prawidłowym dla wieku,
wspomaganie komunikowania się środkami niewerbalnymi, np.: gestami, dźwiękami paralingwalnymi,
brak wyraźnych oznak izolowania się od otoczenia,
w próbach komunikowania się i w pojawiających się wypowiedziach zachowana jest prawidłowa prozodia,
wymowa jest charakterystyczna dla dziecka młodszego, ale bez cech deformacji artykulacyjnych.

Co należy robić, by pomóc dziecku ?

Relacja rodzic – dziecko powinna opierać się na dialogu. Ważne jest, żeby dać dziecku szansę wypowiedzenia się, nie można mu przerywać, kończyć za nie. Dziecko musi być wysłuchane. Ważna jest tzw. kąpiel słowna – mówienie do dziecka głosem w naturalnym tempie. Mówimy do dziecka poprawnym językiem, dorosłym, unikamy nadmiaru spieszczeń. Czytamy dziecku książki, śpiewamy z nim piosenki, recytujemy wierszyki, rymowanki, opowiadamy o tym co wykonujemy (mycie rąk, jedzenie, picie itd.) Jeżeli pomimo stymulowania rozwoju mowy nie ma poprawy, należy udać się na konsultację logopedyczną.

Przykładowe propozycje zabaw: