Czym jest terapia ręki

CZYM JEST TERAPIA RĘKI?

To terapia której celem jest uruchomienie oraz usprawnienie całej kończyny górnej. Stosowana jest u dzieci, które potrzebują usprawniania motoryki małej. Za pomocą rąk codziennie wykonujemy wiele wyspecjalizowanych zadań: m.in. takie jak czynności samoobsługowe, które wymagają ruchów precyzyjnych. Ręce pozwalają nam również wyrazić nasze emocje, ale co najważniejsze umożliwiają nam samodzielne funkcjonowanie.

Zdarza się jednak, że rozwój sprawności rąk przebiega w sposób nieprawidłowy
(np. niezdolność kontrolowania ruchów rąk, trudności grafomotoryczne, nieprawidłowy chwyt). Należy pamiętać o tym, że nasz organizm jest złożony i często bywa tak, że nieprawidłowy chwyt jest tylko objawem, a przyczyna jest zlokalizowana zupełnie gdzie indziej w ciele np. :

• niewłaściwa stabilizacja centralna,
• nieprawidłowa integracja bodźców sensorycznych,
• niezintegrowane odruchy dynamiczne i posturalne,
• zaburzenia somatognozji bądź orientacji przestrzennej.

Terapia ręki jest zagadnieniem interdyscyplinarnym - poprzez szczegółowe przeanalizowanie sytuacji dziecka, jego trudności oraz znalezieniu przyczyn obniżonej motoryki małej – możliwe jest dobranie indywidualnego programu ćwiczeń do jego potrzeb.  

WSKAZANIA DO TERAPII:

• zaburzenia napięcia w obrębie kończyny górnej (wzmożone lub obniżone napięcie)
  trudności z wykonywaniem codziennych czynności, takich jak używanie sztućców, picie z kubka, zapinanie guzików, wiązanie obuwia itp.
• problemy w zabawach manualnych (układanie małych przedmiotów, lepienie plasteliny),
• problemy grafomotoryczne (pisanie, rysowanie, malowanie),
• zaburzenia kontroli wzrokowo-ruchowej,
• problem z koordynacją ruchową.

W naszej poradni fizjoterapeuta zbierając informacje z wywiadu, dokonując obserwacji, przeprowadzając badanie motoryki małej i dużej oraz na podstawie oceny procesów integracji sensorycznej i poziomu integracji odruchów (posturalnych i dynamicznych) jest w stanie określić indywidualne potrzeby dziecka oraz ustalić przyczyny obniżonej sprawności rąk. Dokładna ich analiza daje możliwość postawienia celów w terapii ukierunkowanej na poprawę funkcjonowania motoryki małej.

Pamiętajmy, że w zależności od dobrze postawionej diagnozy dobiera się odpowiedni plan w TERAPII RĘKI – w której nie tylko wykorzystujemy ćwiczenia dłoni i palców,
ale przede wszystkim ćwiczenia całego ciała, obejmujące:

• stymulację proprioceptywno-dotykową,
• usprawnianie somatognozji oraz orientacji przestrzennej,
• stymulacje dużych ruchów,
• poprawę stabilizacji centralnej,
• 
• integrację odruchów dynamicznych i posturalnych,
• integrację sensoryczną, w tym odwrażliwianie dłoni,
• 
• ćwiczenia w obrębie stawów kończyn górnych: obręczy barkowej, stawu ramiennego, stawu łokciowego oraz ćwiczenia rozwijające sprawność nadgarstka oraz dłoni i palców,
• ćwiczenia wzmacniające obręcz barkową,
• rozwijanie zdolności do izolowania ruchów barków, łokci, nadgarstków (praca nad zakresem ruchomości w stawie),
• rozwijanie koordynacji wzrokowo-ruchowej,
• naukę prawidłowej postawy,
• poprawę reakcji równoważnych,
• naukę przenoszenia ciężaru ciała,
• usprawnianie koordynacji obustronnej ciała z przekraczaniem linii środka,
• rozwijanie czynności samoobsługowych (ubieranie się, rozbieranie, zapinanie guzików etc.)
• korekcję nieprawidłowego chwytu.

BIBLIOGRAFIA:

1. Bartkiewicz W., Giczewska A.: „Terapia ręki”, wyd. Acentrum Szkolenia S.C., Warszawa 2014.
2. Kranowitz C.: „Nie-zgrane dziecko. Zaburzenia przetwarzania sensorycznego – diagnoza i postępowanie”, wyd. Harmonia, Gdańsk 2011.
3. Maas F.V: „Uczenie się przez zmysły”, wyd. WSiP, Warszawa 1998.
4. Piotrowska-Madej K., Żychowicz A.: „Smart Hand Model – diagnoza i terapia ręki u dzieci”, wyd. Harmonia, Gdańsk 2019.
5. orticus.com (fotografia).

Opracowała mgr Hanna Rychlik